KADIN HASTALIKLARINDA DÜZENLİ SAĞLIK KONTROLLERİ VE ÖNEMİ

Özel PARKHAYAT Kütahya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı   Op. Dr. Huri Güvey;  ‘’Kadın hastalıklarında düzenli sağlık kontrolleri ve önemi’’ ile ilgili yaptığı açıklamalarda “Herhangi bir sağlık problemimiz   veya  hastalık belirtimiz  olmasa dahi,  belli  aralıklarla sağlık kontrolünden geçmemizde  fayda vardır” dedi.

Herhangi bir sağlık problemimiz   veya  hastalık belirtimiz  olmasa dahi,  belli  aralıklarla sağlık kontrolünden geçmemizde  fayda vardır.  Düzenli sağlık kontrolleri sayesinde elde edebileceğimiz hastalıkların erken teşhisi,  uygulanacak tedavinin başarılı sonuçlanması için oldukça önemlidir.  Peki, kadınlarda yapılması gereken düzenli sağlık kontrolleri  ve  testler nelerdir?

Smear Testi

Rahim ağzı kanserinin erken teşhisi için son derece önemlidir. Smear testinde rahim ağzında bulunan hücrelerden örnekler alınır ve bu hücrelerin büyümesinde bir anormallik olup olmadığı incelenir. Test sonuçları regl döneminden hemen öncesinde daha az güvenilir olacağından doktorunuz randevunuzu planlarken adet tarihinizi göz önünde bulundurur.

Mamografi

Meme kanseri, 40 yaş üzerindeki kadınlarda en çok görülen kanser türlerinden birisidir. Bu nedenle kadınların düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yaptırması ve 40 yaşından sonra 2 yılda bir mamografi çektirmesi önemlidir.

Kemik Mineral Yoğunluğu Testi

DEXA taraması olarak da bilinen kemik mineral yoğunluğu testi, kemiklerdeki kalsiyum ve diğer önemli kemik minerallerini ölçer. Böylece kemiklerinizin ne kadar kalın ve güçlü olduğu tespit edilir. Yaşa bağlı görülen kemik incelmesinin normalin altına düşerek osteoporoz başlangıcı riskinin gözlemlenmesini sağlayan bu test genellikle 65 yaş üzerindeki kadınlara önerilir. Ancak hareketsiz bir yaşam, sigara tüketimi, alkol bağımlılığı, D vitamini eksikliği gibi etmenler de kemik erimesi riskini arttırır. Bu nedenle gerek duyulması halinde BMI değeri 18,5 altında ya da son yıl içerisinde boyunda 1-2 cm kısalma olan kadınlarda daha erken yaşlarda da yapılabilir.

Kolon Kanseri Taraması

Kolon kanseri taraması sayesinde kalın bağırsakta bulunan poliplerin ya da erken kanserlerin tanınması  ve erken teşhisi  sayesinde tedavi şansının yükseltilmesi mümkündür.

Kolon kanseri taramasında kullanılan pratik yöntemlerin başında dışkı testi yer alır. Kolondaki polipler kanamaya neden olabileceğinden    dışkıda gizli kan testi   ile kanama  olup olmadığı kontrol edilir.

Sigmoidoskopi, 50 yaş üzeri kadınların her 5 yılda bir yaptırması önerilen alt kolonu kontrol etmek için kullanılan görüntüleme yöntemidir. Rektum ve alt kolona yerleştirilen ışıklı tüp sayesinde anormal hücreler kontrol edilir. Anormal bir durumla karşılaşıldığı takdirde daha detaylı inceleme için kolonoskopi önerilebilir.

Kolonoskopi, kolonun tamamını inceleyebilmek için kullanılan görüntüleme yöntemdir. Uzman önerileri doğrultusunda işlem öncesinde bağırsak temizliği yapılabilir. Risk faktörü barındırmayan hastalarda genellikle 10 yılda bir tekrarlanır.

Cilt Kanseri Taraması

Kadınların her ay vücutlarını inceleyerek, ciltlerindeki değişimleri kontrol etmeleri önemlidir.  Özellikle açık cilt tonuna, sarışın ya da kızıl saçlara sahip, çilli kadınlarda riskin daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu nedenle özellikle ailenizin sağlık geçmişinde kanser hikayesi bulunuyorsa her birkaç yılda cilt kanseri taraması yaptırmanızda fayda vardır.  Cilt kanseri taraması için bir dermatolog ile görüşmeniz gereklidir.

Yumurtalık Kanseri Taraması

Yumurtalık kanseri için genel bir toplum taraması bulunmamakla birlikte 1.derece yakınlarında yumurtalık kanseri olan kadınlar için transvajinal ultrason ve ca 125 tahlili ile tarama yapılması önerilmektedir.

Diyabet Taraması

40 yaşın üzerindeki kadınlarda  düzenli olarak diyabet taraması yaptırılması önerilir. Tansiyonunuz genellikle yüksekse, BMI oranınız 25’İn üzerindeyse şeker hastalığı görünme riski daha fazla olacağından tarama sıklığı daha da arttırılmalıdır. Öncelikle açlık kan şekeri  ölçümü yapılır. Kişi,  8 saat aç kaldıktan sonra sabah saatlerinde vermesi gereken bu testin sonucu 100 mg/dl altında çıkmalıdır. Sonucun 126 mg/dl üzerinde olması şeker hastalığının göstermelerindendir.

Tiroid Testi

Tiroid bezi, metabolizma üzerinde doğrudan etkili olan tiroit hormonunu salgılar. Özellikle kadınlarda görülen hipotiroidi ise; tiroid bezinin görevlerini tam olarak yerine getirememesi sonucunda ortaya çıkar. Kronik yorgunluk ve uykusuzluk yaşıyorsanız, depresyon yatkınlığınız bulunuyorsa, ani bir şekilde kilo aldıysanız tiroid testlerinizi yaptırmanızda fayda vardır.

Yapılan kan testinde TSH, T3 ve T4 sonuçları incelenir. İhtiyaç duyulması halinde doktorunuz tiroid bezinde nodül olup olmadığı kontrol etmek için tiroid ultrasonu da isteyebilir.

Erken teşhisin hayat kurtarabileceğini unutmayın ve kontrollerinizi ihmal etmeyin.