Tavşanlı'da üreticiler, leblebileri çeşitli baharatlar ve şekerlerle tatlandırarak satışa sunuyor. Çikolatalı, karamelli, karanfilli, sakızlı, kahveli, tarçınlı, limonlu, tiramisulu gibi çeşitleri bulunan leblebi, Türkiye'nin yanı sıra yurt dışında da damakları tatlandırıyor. İlçede yıllık 30 bin ton civarında üretilen leblebi, birçok Avrupa ve Arap ülkesine ihraç ediliyor. Tavşanlılı leblebicilerden Erdal Sezer, Çorum leblebisinin yüzde 70’inin Tavşanlı’dan gittiğini ve leblebinin ana vatanın ilçeleri olduğunu söyledi. Leblebinin Tavşanlı’nın geleneksel geçmişe dayalı geçim kaynağı olduğunu belirten Himmet Özer, "Önceden Tavşanlı’da özellikle Çukurköy’de her evin altında imalat vardı. En önemli faktörlerden biri Türkiye’de ilk olan Tavşanlı Leblebiciler odası vardır. Halen 115 üyesi bulunan sivil toplum kuruluşu. 43,5 çeşit leblebimiz bulunmaktadır. Çorum’da büyük tüccarlarımız Tavşanlı’dan alışveriş yapmaktalar. Kalitenin arttırılması için çalışmalar devam ediyor. Tavşanlı leblebisinin çıkış noktası olarak önemli faktör olarak leblebiciler yapı kooperatifinin yapmış olduğu 50 adet fabrika var. Burası Tavşanlı için önemli bir çıkış olacak. Leblebi total bazda aşağı yukarı 300 bin kişiye istihdam sağlıyor Türkiye genelinde. Leblebinin ana ürünü nohut ve bunun dış kabuğunun soyulması ile elde edilen ürüne leblebi diyoruz. Tabi bu çok zahmetli bir iş. Bir nohudun leblebi olma aşamasına kadar 27 elden geçiyor. Nohut tarladan kalkınca hemen tüketiciye ulaşmıyor. Bu yaklaşık 2 ay sürüyor. Bu süre ne kadar uzun olursa leblebinin kalitesi o kadar artıyor” dedi.
Buçuğu da kırık leblebidir
İlçede 5. kuşak olarak leblebi imalatı yapan Suha Harmancıklıoğlu, Tavşanlı leblebisi için Fransa’da Dünya Kalite Ödülü verildiğini söyledi. Harmancıklıoğlu, “Leblebi Tavşanlı’nındır. 43,5 çeşit leblebimiz var. Acılısından, baharatlısı, kıtırından, şekerlisine birçok leblebimiz var. İsteğe özel karanfilli gibi leblebi de üretebiliyoruz. Tavşanlı sade leblebimiz Paris’te ödül aldı ve leblebimiz 2003 yılında tescillendi” diye konuştu.
Leblebinin tarihçesi
Bazı kaynaklarda yer verilen bilgilere göre, nohudun işlenmesiyle elde edilen kuruyemiş türü olan leblebi, ilk kez Şeyh Murat Gazi tarafından 1370'li yıllarda bulundu. Nohudun ısıtılıp bekletilmesini keşfeden Şeyh Murat Gazi'nin bulduğu leblebi üretimi, kısa sürede Anadolu'ya yayıldı. Kabri İstanbul'da bulunan ve 'Leblebicilerin Piri' olarak anılan Şeyh Murat Gazi'nin icat ettiği leblebinin üretimini, bir Arnavut ustadan öğrenen Tavşanlılı ustalar, bu kuruyemişi ilçede üretmeye başladı. 19'uncu yüzyılda Tavşanlı'da yaygınlaşan leblebi üretimi, Cumhuriyet döneminde de ustalarının sayısı artarak devam etti. Tavşanlı Belediyesi, ilçenin Çukurköy Mahallesi girişinde çevre yoluna bir avuç içerisinde leblebi heykeli yaptı. İHA